ความลับและที่มาของคำว่า SAKANA ในภาษาญี่ปุ่น

ความลับและที่มาของคำว่า SAKANA ในภาษาญี่ปุ่น เป็นอย่างไรนั้นไปดูกันเลย

魚 (さかな : Sakana) ที่แปลว่า ปลา น่าจะเป็นคำศัพท์ภาษาญี่ปุ่นพื้นฐานที่ผู้เรียนภาษาญี่ปุ่นส่วนใหญ่ต้องผ่านตามาแน่นอน แต่ทราบไหมคะว่าคันจิตัว 魚 สามารถอ่านว่า うお : Uo ได้อีกด้วย ถึงแม้จะเป็นคันจิตัวเดียวกันแต่เสียงอ่านต่างกันแบบนี้ แล้วมันมีวิธีการใช้ต่างกันอย่างไร และจากคำอ่านว่า Uo เปลี่ยนมาเป็น Sakana ได้อย่างไร ไปดูที่มาที่น่าสนใจของคำว่า Sakana กันค่ะ

ในต่างจังหวัดบางพื้นที่ของญี่ปุ่นมีการใช้คำว่า Uo กับ Sakana ในความหมายแตกต่างกันไป อย่างเช่นในสมัยก่อน บางพื้นที่ก็เรียกปลาในแม่น้ำว่า Uo และเรียกปลาในทะเลว่า Sakana นอกจากนี้ในพื้นที่ที่เป็นภูเขา แน่นอนว่าคนที่อยู่ในพื้นที่นั้นก็จะไม่ค่อยได้ทานปลาทะเล แต่จะนิยมทานปลาจากแม่น้ำแทน ซึ่งดูเหมือนว่าผู้คนในพื้นที่นั้นจะเรียกปลาที่ปรุงเป็นอาหารแล้วว่า Uo และเรียกปลาที่ยังว่ายน้ำอยู่ว่า Sakana

แต่เมื่อเปรียบเทียบระหว่างภูมิภาคคันโตกับภูมิภาคคันไซ ในภูมิภาคคันไซจะใช้คำว่า Uo มากกว่าภูมิภาคคันโต โดยข้อมูลจากหนังสือสำเนียงนานิวะที่ตีพิมพ์ในสมัยเอโดะ คำว่าร้านขายปลา ในโอซาก้าจะใช้คำว่า Uoya ส่วนในเอโดะจะใช้คำว่า Sakanaya

ใน Nihon Shoki หรือพงศาวดารญี่ปุ่น และ Manyoshu หรือหนังสือรวมบทกวี ปลาจะถูกเรียกว่า 紆嗚 หรือ 宇乎 (Uwo) ซึ่งอาจจะเป็นไปได้ว่าในอดีต คำว่าปลาในภาษาญี่ปุ่นจะใช้คำว่า Uo แต่ในปัจจุบัน แม้ว่าโดยทั่วไปตัวคันจิ 魚 จะอ่านว่า Sakana แต่ก็มีคำบางคำที่ใช้ตัวคันจิ 魚 แต่กลับอ่านว่า Uo อย่างเช่น 魚市場 (Uoichiba) – ตลาดปลา, 魚河岸 (Uogashi) – ตลาดปลาริมน้ำสำหรับขายส่งปลาและหอยให้กับพ่อค้า, 魚沼 (Uonuma) – ชื่อเมืองอุโอนุมะในจังหวัดนีงาตะ

เรามาดูทางฝั่งคำว่า さかな : Sakana กันค่ะ ดูเหมือนว่าคำนี้จะถูกใช้มาตั้งแต่สมัยโบราณ แต่ไม่ได้ใช้ในความหมายที่แปลว่าปลานะคะ Sakana นี้จะเขียนด้วยคันจิ 酒菜 หมายถึงของที่กินแกล้มคู่กับเหล้าหรือสาเก คันจิตัวแรก 酒 หมายถึงเหล้า ส่วน 菜 เป็นคำเรียกโดยรวมของกับข้าว คันจิ 酒菜 จึงหมายถึงอาหารหรือกับแกล้มที่ทานคู่กับเหล้านั่นเอง ต่อมาในสมัยเอโดะ ผู้คนเริ่มนิยมนำเนื้อปลามาทานเป็นของกินกับแกล้มคู่กันตอนดื่มเหล้า จึงทำให้มีการเรียกเนื้อปลาว่า Sakana ไปด้วยโดยปริยาย

กล่าวโดยสรุปก็คือ เดิมทีของกินทุกอย่างที่กินแกล้มกับเหล้า ล้วนเรียกว่า Sakana ทั้งสิ้น แต่เมื่อเนื้อปลาเริ่มเป็นที่แพร่หลาย นิยมทานเป็นกับแกล้มเหล้า เมื่อพูดถึง Sakana คนก็จะนึกถึงปลา ทำให้ในที่สุด คันจิตัว 魚 ที่เคยอ่านว่า Uo อย่างเดียว ก็สามารถอ่านว่า Sakana ได้ด้วยเช่นกัน